Lélegasti sparnaðurinn

Ég ætla að prófa að hrinda af stað fyrstu skoðanakönnuninni á þessu bloggi. Ég ætla að spyrja um lélegasta sparnaðinn sem maður getur gert.

Næsta hálfa mánuðinn vona ég að fá uppástungur frá lesendum og bæti þeim bestu inn á skoðanakönnunina.

Fyrst varpa ég fram þremur möguleikum. Eftir því sem ég bæti við sést það bæði á könnuninni og á þessari færslu. Athugasemdir verða opnar til 7. október.

1. Fyrsti möguleikinn sem er nefndur ætti að vera kunnuglegur. Það er að kaupa dýrari hlut þegar maður kemst á útsölu, vegna þess að sami afsláttur í prósentum gefur hærri sparnað við dýrari hlutinn! Magnað.
2. Sá næsti er að nota yfirdrátt. Er nauðsynlegt að nota hann? Þá á ég við að meðan bankar auglýsa það sem eitthvert sérstakt keppikefli að vera bara með tæp 17% í yfirdráttarvexti, þá er líklega til mikils að vinna að komast hjá því að borga þetta.
3. Þriðja sem ég nefni er að á því horni heimsins sem ég bý, kostar 1200 á ári fyrir fullorðna að eiga bókasafnsskírteini, sem gildir í öll bókasöfnin hérna á Innnesjum. Þó maður ætli aðeins að lesa eina bók eða líta á tvær myndir er þetta líklega búið að borga sig á fyrsta útláni.

Gjörið svo vel, þetta er ókeypis. 

Jafndægur á hausti 2007

Árstíðirnar myndast af því hvernig jörðin hallar sér, eða kinkar kolli til norðurs eða suðurs, og horfir þannig við sólinni. Hún byrjaði að halla sér til norðurs 21. júní og er núna bráðum komin hálfa leið á vegferð sinni. Þegar það gerist, er dagur og nótt jafnlöng, og er svo um alla jörð.
 
Jafndægrin miðast við þann tíma sem miðja sólar stenst á við miðbaug jarðar. Sólin er hins vegar aðeins stærri en miðja hennar, þannig að við sjáum sólarupprás áður en við sjáum miðju hennar gægjast upp fyrir sjóndeildarhringinn, og sólarlag eftir að við sjáum miðju hennar hverfa niður fyrir hringinn. Ljósbrot í andrúmsloftinu lengir svo birtutímann, þannig að dagsbirta er lengri en 12 tímar við jafndægrin.
 
Þetta þýðir líka að lengsta nótt á miðjum vetri verður ekki jafnlöng og lengsti dagur verður á sumrin. Lengsti sólargangur í Reykjavík er frá tæplega kl. 3 að morgni til skömmu eftir miðnætti, en stysti sólargangur er rúmir fjórir tímar. Á Íslandi njótum við að meðaltali um 13 tíma dagsbirtu.
---
Þegar eitthvert lát verður á haustlægðunum förum við að líta til himins og sjáum stjörnufansinn glitra. Fyrir tugþúsundum ára fóru menn að raða saman stjörnum á himinfestingunni í merki. Eins og orðið himinfestingin sýnir, héldu þeir að allar stjörnur væru jafnlangt í burtu. Seinna sá fólk að svo var ekki, heldur eru stjörnur saman í merki sem er langt á milli. Þannig er Sírius í Stóra hundi 8,6 ljósár frá okkur, Adara í sama merki er 430 ljósár frá okkur og Furud í sama merki 336 ljósár frá okkur. Það tæki hraðasta mannaða geimfar sem hefur farið um 524.000 ár að komast til Síríusar. Hún skín skært, enda stærsta stjarnan sem situr nálægt okkur.
 
Önnur fyrirbæri sem þið sjáið á himninum eru lengra í burtu. Þegar komið er út úr borginni má stundum sjá Vetrarbrautina liggja eins og slæðu yfir þveran himininn. Hún er talin vera um 100.000 ljósár í þvermál. Við liggjum utarlega í Vetrarbrautinni. Ef tækist að koma boðum á ljóshraða yfir til einhvers sem gæti skilið þau hinum megin í Vetrarbrautinni, væru liðin 150.000 - 200.000 ár áður en fyrsta svar kæmi til baka. Mannkyn hefur þróað nær allt sem kallað er menning á þetta löngum tíma.
 
---
Jafndægramínútan þetta haustið er kl. 9:51 að morgni sunnudagsins 23. september.

Heimshlýnunin og hagsmunir Íslendinga

Það er greinilega lífi á Íslandi í hag að hér hlýni eitthvað. Þessi kuldi er ofmetinn. Þetta er engin auðlind.

Hvað með það þó eitthvað fjölgi geitungum á haustin og nýjar fuglategundir sjáist hér á vorin, grásleppan gangi fyrr á grunnsævið að fjölga sér og haftyrðillinn hrekist norður í Grímsey? Er þessu ekki til fórnandi að fá fleiri en þrjá hlýja daga á sumri? Jafnvel þó haftyrðillinn sjáist ekki einu sinni í Grímsey.

Eru ísbirnir einhverjir aufúsugestir? Fyrir þau sem ekki til þekkja, þá eru hafísár ekkert nema ömurleiki hvernig sem litið er á þau.

Sem betur fer virðist heimurinn vera að vinna með okkur þrátt fyrir allar bókanir. Þær hafa bætt við heita loftið ef eitthvað er. Evrópulönd losa sífellt meira kolefni þrátt fyrir fögur orð.

Við getum tekið þátt í dansinum og bókað meira um vilja okkar til að vinna gegn heimshlýnun. Það vita allir að við meinum ekkert með því, enda glapræði fyrir okkur. 

Fréttir komandi viku

Fréttafólk fæst við það skemmtilega verkefni að reyna að skýra ruglingslegan heim og endursegja okkur hinum hvað hafi gerst.

Ég er ekki bundinn af þessu, enda bloggari en ekki fréttamaður. Þess vegna get ég sagt frá því sem á eftir að gerast. Það er nokkur föstudagskeimur af þessu háttalagi.

Fréttir verða þar sem fréttafólk er. Enginn fréttamaður, engin frétt. Því fleira fréttafólk, því meira er skrifað. Það má því bóka að fylgst verður með hverju fótspori Mahmoud Ahmadinejad, forseta Írans, sem heimsækir New York í næstu viku. Og ég vona svo sannarlega að íslenskir fréttalesarar hætti að gleypa andann á lofti í hvert skipti áður en þeir leggja í að bera nafn hans fram, þannig að skýrt heyrist. Ach-madín-edjad. Svo einfalt er það.

Annað nafn sem er oft illa borið fram verður í fréttum næstu viku. Portúgali nokkur er nefndur José Mourinho. Vangaveltur um atvinnu hans munu verða efni í fréttaumfjöllun, án þess að neinar fréttir af þeim berist. Það verður nóg að einhverjum íþróttafréttamanni detti til hugar að hann eigi vel heima á einum stað eða öðrum.

Af innlendum fréttum verður mikið sagt frá dópfundinum á Fáskrúðsfirði, en fréttir munu ekki berast þaðan, því þar eru engir fréttamenn. Hins vegar verður rætt mikið við alla sem vilja svara til um málið á lögreglustöðinni við Hverfisgötu. Kannski Austfirðingar gráti það ekki.

Í lok næstu viku færist nær mánudagurinn 1. október, þegar Alþingi kemur saman. Ráðherrar Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar munu fara að hljóma sem samstilltur hópur, en einstakir óbreyttir þingmenn þessara flokka fara að skipa sér í óánægjustellingar, án þess að vera alveg sammála stjórnarandstöðuflokkunum. Formaður fjárlaganefndar verður tíður gestur í fréttum.

Ég veit að þið vissuð um eitthvað af þessu, allavega flest ykkar. Ég vildi samt undirstrika að gúrkutíðin er búin.

Rúmlega sextíu kíló af amfetamíni og e-töflum

Leno úr sjónvarpinu í tölvuna, fyrirboði þess sem koma skal?

Nú berast fréttir af því að Skjárinn ætli að hætta að sýna þætti Jay Leno í lok september, sjá frétt á Vísir.is.

Þá kynnir NBC að sami þáttur verði eitt af því fyrsta sem boðið verður upp á að hala niður ókeypis með auglýsingum, í viku frá því að þátturinn er sýndur, sjá frétt New York Times.

Þjónustan mun heita NBC Direct. Ekki er ljóst af frétt NYT hvort hún verður í boði utan Bandaríkjanna. Þarna verða einnig þættir eins og Heroes og bandaríska útgáfan af The Office.

NBC heimilar ókeypis niðurhal á vinsælu sjónvarpsefni

Svandísi stillt upp við vegg að ósekju

Hér hefur fólk stillt upp málinu þannig að Svandís Svavarsdóttir hafi ákveðið að fórna hagsmunum geðsjúkra fyrir það að varðveita græn svæði í Laugardal, samanber færslur Heimis Fjeldsted og Önnu Kristinsdóttur.

Þetta væri satt og rétt ef þetta væri eina lóðin í bænum sem hæfði undir þessa starfsemi. Þá væri verið að ganga á rétt geðfatlaðra með því að standa gegn byggingu nýs sambýlis þarna.

Það er greinilega ekki rétt og hér er verið að skjóta ódýrum skotum að Svandísi. Málið er flóknara en svo að því verði gerð endanleg skil hérna í stuttri færslu en Svandís hefur á engan hátt ráðist að geðfötluðum með því að leggja til að úrræði verði fundin fyrir þá annars staðar.

Skipulagsráð samþykkti að byggja húsnæði fyrir geðfatlaða

Hvenær rætast spár greiningardeildar Landsbanka?

Verðhækkunum á fasteignamarkaði lokið í bili, sagði greiningardeild Landsbanka 25. september 2006, sjá frétt Vefmogga á http://www.mbl.is/mm/vidskipti/frett.html?nid=1225398.

Síðan hækkaði fasteignaverð á höfuðborgarsvæði um 11% fram í júlí á þessu ári, eða um 6% umfram verðbólgu eins og hún er núna.

Má ég virða spá þeirra núna í samræmi við fengna reynslu? Það er ljóst að viðleitni er hjá deildinni að tala niður fasteignaverð um leið og það er viðleitni hjá þjóðinni að hækka það.

Í þetta skiptið þorir greiningardeildin ekki að kveða jafn fast að orði en spáir þó viðsnúningi í verðþróun á fasteignamarkaði. Nánar tiltekið spáir deildin því að verðlag á fasteignamarkaði sígi eftir mitt næsta ár.

Það er greinilegt að greiningardeildin vanmat eftirspurnarþáttinn á síðasta ári. Getur verið að það sama hafi gerst núna?

Landsbankinn spáir viðsnúningi í verðþróun á fasteignamarkaði

Skemmtilegur þessi miðbær, kemur alltaf jafnmikið á óvart

Seint á níunda áratugnum bjó ég á Amtmannsstíg. Eitt sinn, snemma dags, þegar ég átti leið að kaupa í matinn var hús á Lækjargötunni sem hindraði för. Þarna fór Lækjargata 4 sem endaði uppi á Árbæjarsafni.

Það kom flutningsmönnum á óvart að Bakarabrekkan skyldi setja hrygg á Lækjargötuna. Þess vegna hallaði Lækjargata 4 sér á hliðina og hvíldi öxlina við Austurstræti 22, á horni Lækjargötu og Austurstrætis, sem nú hefur verið brennt.

Svo kemur í ljós að götur eru kúptar í gamla bænum. Einmitt. Það kemur einnig í ljós að þær eru þröngar. Já, einmitt.

Nýjustu hugmyndir segja að rétt sé að flytja gömlu Lækjargötu 4 niður á Lækjartorg og lyfta því, bæta við einni hæð. Það mun líta út eins og minni útgáfa af MR. Hugmyndin lítur vel út, kallast á við Stjórnarráðið og Menntaskólann hinu megin við Lækjargötu.

Ætli það verði ekki fljótlegra að byggja nýtt timburhús frá grunni á Lækjartorgi en að flytja gömlu Lækjargötu 4 þangað til þess eins að breyta henni? Það var skipt um allt timbur og alla klæðningu í henni á Árbæjarsafni.

Kannski að það megi ekki. Þá er ekki hægt að halda í sjónhverfinguna. Í Austurstræti 20 var sagt að væri 200 ára gamalt timburhús. Það var þó ekki með nokkri upprunalegri spýtu og ekki nálægt neinni upprunalegri mynd. Eldstæðið í húsinu var þó líklega frá fyrstu árum þess.

Fógetahúsið við Aðalstræti er allt frá 20. öld, þó byggt í mynd húss sem stóð þar frá 18. öld. Það má samt ekki segja frá því.

„Óraunhæft að áætla tvo tíma í flutning hússins"

Þjóðerniskennd á grimmdarforsendum

Það er ekki slæmt að þykja vænt um föðurland sitt eða finna til stolts að tilheyra þjóð sinni. Ég er stoltur af því þegar landsmenn standa sig vel eða þegar Íslendingar fá hrós fyrir það sem þeir gera.

Við getum stundum staðið þéttar saman en stærri þjóðir, enda eins og hálfgert klan, ssynir og dætur.

Það er ekki fallegt þegar þjóðerniskenndin er á forsendum haturs til annarra eða grimmdar. Það er leitt en sumir Íslendingar hafa látið eins og það sé einkenni á Íslendingum að veiða hvali, verka hvali og éta hvali.

Það er ekki annað en skálkaskjól að telja grimmd einhverja þjóðargáfu. Íslendingar stæra sig af því að vera friðsöm þjóð, en það leggst fyrir lítið ef þeir ganga í skrokk á óvitandi dýrum. Það sýnir einungis heigulskap.

Fíllinn í stofunni í bandarískum efnahagsmálum

Bandaríkin háðu lengstu átök sín í Víetnam árin 1963 til 1973. Þau byrjuðu að senda hermenn sem svokallaða ráðgjafa en fjöldi þeirra jókst ár frá ári. Um leið fjármögnuðu þau nær algerlega her Suður-Víetnams, sem hélt áfram baráttu til 30. apríl 1975.

Þessi stríðsrekstur kostaði yfir 50.000 bandarísk mannslíf og margfalda þá tölu fyrir Víetnama. Stríðskostnaðurinn var að auki óhemju hár og þýddi að árið 1973 var dollarinn á fallanda fæti. Það var þá sem Nixon ákvað að aftengja gullfót dollara.

Nú er annað stríð í gangi og kostar ekki lítið fé. Það þýðir að dollari stendur lágt og órói er á fjármálamörkuðum. Það má ekki tala um það stríð, að það kosti mannslíf og fé, þannig að skuldinni er skellt á þá sem best er að skella skuldinni á.

Þá verða fyrst fyrir þeir sem ekki eru reglulega gestir í bönkum Bandaríkjanna. Það styggir ekki neinn að segja að þeir beri ábyrgð á óróanum. Þetta eru kallaðir sub-prime lenders og hafa að jafnaði ekki haft inngrip í fjármálakerfið. Lán þeirra til húsnæðiskaupa nema umtalsverðri upphæð, þar til hún er skoðuð í hlutfalli við það sem fjármálakerfi Bandaríkjanna veltir. Þá má sjá að hún er eins og vatnsglas í Perlunni borið saman við vatnsmagnið í geymunum sem Perlan stendur á.

Hins vegar má ekki nefna fílinn í stofunni, sem er stríðið í Írak. Þar verja Bandaríkin 9 milljörðum dollara á mánuði, eða sem svarar 600 milljörðum íslenskra króna. Þetta er ein af ástæðunum fyrir því að Rumsfeld vildi ekki senda jafnmarga hermenn inn í Írak og hershöfðingjarnir höfðu krafist, því það hefði kostað þrefalt meira. Stríðið kostar um 0,6% af þjóðarframleiðslu Bandaríkjanna og þó það sé aðeins einn dollari af hverjum 160 segir það til sín þegar til lengdar lætur.

Eldri Bush fór þá leið þegar hann réðst á Írak að fá stuðning þjóða sem greiddu fyrir herkostnaðinn. Honum gekk svo vel í því að Bandaríkin þurftu ekki að greiða neinn kostnað þegar upp var staðið.

Dollari mun halda áfram að vera lágur og óróinn á fjármálamörkuðum mun halda áfram, fram eftir hausti.

Þau sem þekkja til táknmynda í bandarískum stjórnmálum munu skilja myndlíkinguna í fyrirsögninni. 

Lækkun á Wall Street