Friðun þýðir allt annað á Íslandi

Friðun er eitt af þeim orðum sem margir sveifla kringum sig, hvort sem það er um hús á Laugavegi eða svæði á hálendinu, eða jafnvel svo margt annað.

Eins og svo oft þegar landar mínir velja orð, þá eiga þeir við eitthvað annað. Í besta falli er hægt að kalla þetta rósamál eða dulyrði (euphemism) en í versta falli þýðir þetta oft þveröfugt við það sem haldið er fram.

Þannig vilja engir að hús séu látin í friði, sem betur fer, heldur endurbyggja þau eða umbyggja, eins og nú er oft ofar á blaði. Hér er ég ekki að segja að betra væri að friða þau, heldur að orðið friðun er ekki það sem fólk ætlast fyrir.

Friðun á einhverjum hluta landsins er fjarri flestum, einnig sem betur fer. Fólk vill opna svæði fyrir ferðamönnum en ekki friða þau. Það vill ekki hafa aðrar framkvæmdir en fyrir ferðamennina. Í þessu tilfelli er það ekki eins augljóst að aldrei stendur til hjá neinum að friða svæði þó fólk tali þannig og í þessum tilfellum er þetta villandi og hættulegt.

Það skiptir miklu fyrir náttúru hvort flytja á hingað til lands hálfa milljón ferðamanna til viðbótar á næstu árum, með flugvélum að sjálfsögðu, sjá þá ferðast um landið, á stórum fjallabílum að sjálfsögðu, og skoða land sem nú er lítið skoðað. Það er einfaldlega ekki önnur leið fyrir ferðamenn að komast utan úr heimi upp á hálendi Íslands heldur en með farþegaþotu til landsins og einhverjum vélknúnum farartækjum upp á hálendið. Örlítill hluti fer með ferju til landsins og notar síðan vélknúnu farartækin, afskaplega lítill hópur notar einhverjar aðrar leiðir eins og fjallahjól.

Friðun? Er hægt að fá nánari útskýringu? 

Hvernig framfylgdi REI hlutafélagalögum?

Það er ljóst að REI er félag í opinberri eigu. Það er hlutafélag. Þar með gilda reglur hlutafélagalaga nr. 2/1995 um félagið.

Lítum á nokkur atriði þeirra sem varða opinber hlutafélög:

• Opinbert hlutafélag merkir í lögum þessum félag sem hið opinbera, einn eða fleiri hluthafar, á að öllu leyti, beint eða óbeint. Slíkum félögum einum er rétt og skylt að hafa orðin opinbert hlutafélag í heiti sínu eða skammstöfunina ohf. og má tengja orðin eða skammstöfunina heiti eða skammstöfun á hlutafélagi. (Úr 1. grein)
• Við kjör í stjórn opinbers hlutafélags skal tryggt að í stjórninni sitji sem næst jafnmargar konur og karlar. (Úr 63. grein)
• Stjórnarmenn og framkvæmdastjórar í opinberum hlutafélögum skulu gefa stjórninni skýrslu um eign sína í félögum skipti það máli varðandi starf þeirra. (Úr 67. grein)
• Starfsreglur stjórna opinberra hlutafélaga skal birta á vef félagsins ef til er en ella annars staðar á netinu. (Úr 70. grein)
• Fulltrúum fjölmiðla er heimilt að sækja aðalfund opinbers hlutafélags. Kjörnum fulltrúum eigenda, þingmönnum ef ríkið er eigandi og viðkomandi sveitarstjórnarmönnum ef sveitarfélag er eigandi, er heimilt að sækja aðalfund með rétt til að bera fram skriflegar fyrirspurnir. (Úr 80. grein)
• Í samþykktum opinbers hlutafélags skal kveðið á um að ætíð skuli boða stjórnarmenn, framkvæmdastjóra og endurskoðendur félagsins á hluthafafund, svo og fulltrúa fjölmiðla á aðalfund. (Úr 88. grein)
• Fulltrúar fjölmiðla skulu í síðasta lagi fjórtán dögum eftir aðalfund eiga aðgang að fundargerðabók vegna aðalfundar opinbers hlutafélags eða staðfestu endurriti fundargerðar aðalfundar á skrifstofu félagsins. (Úr 90. grein)
• Upplýsingar, sem lagðar eru fram í opinberum hlutafélögum, geta m.a. byggst á spurningum hluthafa til félagsstjórnar og framkvæmdastjóra. (Úr 91. grein)
• Opinber hlutafélög skulu birta samþykktir félagsins á vef sínum ef til er en ella annars staðar á netinu. Jafnframt skal birta þar ársreikning, samstæðureikning og sex mánaða árshlutareikning opinbers hlutafélags. (Úr 149. grein)

Nú er spurningin hvernig þessi lagaákvæði voru uppfyllt hjá REI?

Á fundi í Valhöll

JFM í stuði í Silfrinu

Framganga Jakobs Frímanns Magnússonar í Silfri Egils vakti athygli mína. Mér varð ljóst af hverju hægrikratar hafa verið úti í kuldanum síðasta áratug.

Þeir uxu í skjóli Jóns Baldvins Hannibalssonar í Viðeyjarstjórninni, sem stundum var nefnd ný Viðreisn. Hlutverk hennar var að losa um höft atvinnu- og viðskiptalífs í landinu. Í hennar tíð klofnaði Alþýðuflokkur í tvennt, þar sem sumir hægrikratarnir voru orðnir kaþólskari en páfinn og tóku að sér það hlutverk að vera meiri frjálshyggjumenn en Sjálfstæðismenn þorðu að viðurkenna.

Þetta hlutverk tók Jakob með glæsibrag í Silfrinu. Hann gekk skrefi lengra en Pétur Blöndal hafði þorað og skammaði þá sem höfðu eyðilagt þessi fínu viðskiptatækifæri að selja þekkingu Orkuveitunnar.

Þetta gerist þegar flestir eru sannfærðir um að þar var ekkert annað í gangi en að færa ákveðnum aðilum það sem byggt hafði verið upp hjá fyrirtækinu, á silfurfati.

Jakob má eiga það að hann var enn í stuði. 

Obama gegn McCain

Obama verður að teljast sigurstranglegri fulltrúi demókrata í forsetakosningunum í nóvember en Clinton. Þegar af þeirri ástæðu er líklegast að hann eigi eftir að vinna á í komandi forkosningum. Það er athyglivert að allar fréttir hljóma eins og hann hafi unnið forkosningu eftir forkosningu, en þegar þetta er skrifað er Clinton með aðeins fleiri kjörmenn á landsþing á bak við sig.

Hún mun því hafa töluverðan fjölda kjörmanna á landsþing með sér, hvernig sem annað fer. Spurningin er hvort gangi saman með henni og Obama fyrir landsþingið og þau bjóði fram saman, þannig að það sem er með fleiri kjörmenn verði ákveðið forsetaefnið. Margir demókratar tala um dream ticket, að Clinton verði varaforsetaefni. Það er öruggt að margir fleiri telja sig geta kosið þann kost en ef hún væri forsetaefnið.

Einn helsti kostur Obama er að hann er skiljanlegur. Ég segi þetta út af því að stjórnsýsla undanfarinna sjö ára hjá George Bush hefur ekki verið sem skiljanlegust. Varaforsetinn segist ýmist ekki þurfa að greina frá málum af því að hann sé hluti framkvæmdavaldsins eða löggjafarvaldsins (alltaf þeim hluta sem ekki þarf að segja neitt) eða að allt sé trúnaðarmál. Jafnvel góðir blaðamenn eins og Bob Woodward verða ekki of skiljanlegir. Það er ferskur andblær að lesa The Audacity of Hope og skýrir margt vel í bandarískri pólitík. Obama hefur minnstan persónulegan auð af frambjóðendum þetta árið, og sá auður er eiginlega allur ritlaun af tveimur bókum. Það er ekki óskiljanlegur maður sem skrifar þær.

McCain hefur sömu kosti. Hann segir alltaf skýrt hvað hann stendur fyrir. Þó hann sé enginn miðjumaður eru sumir repúblikanar sem sjá hann sem slíkan og vilja nú gera veg Huckabees sem mestan. Bush hefur blandað sér í baráttuna og kallað McCain góðan íhaldsmann. Það er ekki hægt að biðja um meira, og nú vill Bush að repúblikanar fari að ná forskoti með því að velja frambjóðanda sinn fljótlega. Flokkurinn brást við vinstribylgju sjöunda áratugarins með því að fara enn lengra til hægri. Heimurinn kom á eftir og nú eru menn eins og McCain orðnir nærri því miðjumenn.

Obama sigraði í Maine

Ábyrgð Vilhjálms og ábyrgð annarra

Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson tók þátt í prófkjöri Sjálfstæðismanna til borgarstjórnar og náði fyrsta sæti, nokkuð örugglega. Þetta var fyrir rúmum tveimur árum, þann 6. nóvember 2005. Það getur haft mikil áhrif á flokkinn ef bola á burt oddvita flokksins og borgarstjóraefni.

Ekkert er ómögulegt í pólitík. Þáttur flokksforystu fer að verða stærri og stærri spurning í málefnum borgarstjórnar. Það er þekkt að Geir Haarde aðhyllist laissez-faire-stefnu, að minnsta kosti ef marka má skrif hans hér á árum áður í ritið Frelsið. Á íslensku hefur þetta verið kallað látið ganga eða látið vera, og þýðir afskiptaleysi af athöfnum borgaranna.

Afskiptaleysi getur tekið á sig ýmsar myndir. Þegar þeir sem ætlað er að stjórna vilja ekki grípa inn í þegar í óefni stefnir, þá hafa þeir tekið á sig ábyrgð, ábyrgð afskiptaleysisins.

„REI - ætlar Sjálfstæðisflokkurinn ekki að axla ábyrgð?“

Stjórnmálaskóli borgarstjórnar, reikningurinn til borgarbúa

Ég hef áður rætt um dýrasta stjórnmálaskóla Íslandssögunnar, sem kallast núverandi borgarstjórn Reykjavíkur. Það kom fram þar að ekki væri bitið úr nálinni með kostnaðinn.

Það er ekkert að því að fólk læri á stjórnmál. Það eru til leiðir sem hafa minni kostnað í för með sér. 

Efast um umboð borgarstjóra

REI-skýrsla, Vilhjálmur, flokkurinn og bloggið

Það er margt sem kemur upp á yfirborðið þegar REI-skýrsla kemur fram.

Á blogginu má sjá spár um fall Vilhjálms Þ. um leið og skýrslan verður gerð opinber. Eitthvað af því er brugg, eitthvað heilög reiði.

Nú er sagt að yfirlýsing Hauks Leóssonar í Kastljósinu muni þýða að Vilhjálmur verði að fara. Það er ekki hægt að skálda þetta ef það verður niðurstaðan að yfirlýsing eins nánasta vinar Vilhjálms verði honum endanlega að falli. Það má orða það þannig að Sjálfstæðismenn í borgarstjórn þurfa ekki andstæðinga ef samheldnin er þessi. 

Samt verða varla allir Sjálfstæðismenn daprir ef það gengur eftir, miðað við umfjöllun á Deiglunni og víðar. Hanna Birna verður oddviti Sjálfstæðismanna í borgarstjórn og borgarstjóri að ári liðnu. Sif Sigfúsdóttir kemur inn í borgarstjórn.

Þau verða þá að geta látið fólk gleyma svona hjaðningavígum. Það er ekki ómögulegt, en mun kosta mikla vinnu. 

Sameiginleg niðurstaða stýrihópsins

Óupplýst um REI

Kemur eitthvað fram þarna sem ekki hafði áður komið fram, eða var óupplýst?

Þáttur FL-group og Bjarna Ármannssonar var augljós. Þegar samningar við þá voru í burðarlið í júlí var allt í lagi að láta krafta einkaframtaksins fá að njóta sín en nú horfir líklega öðru vísi við.

Það er margt sem sveiflast með hlutabréfagenginu. 

REI skýrslan áfellisdómur

Kjósendur vilja breytingar, HRC kann að líða fyrir

Ef Hillary Rodham Clinton yrði kjörin forseti er ljóst að það yrði brotið blað í sögu Bandaríkjanna.

Það kann að vinna gegn henni núna, þegar Obama hefur næstum náð henni í kapphlaupinu, að kjósendur eru að hugsa um annars konar breytingar.

Hún settist fyrst að í Hvíta húsinu fyrir rúmum 15 árum og bjó þar næstu 8 árin. Þetta kann að vinna á  móti henni í komandi forkosningum, þar sem kjósendur tengja hana kannski við eldri tíma. 

Demókratar hljóta að vera ánægðir með mikla þátttöku í forkosningum hjá þeim í mannflestu ríkjunum, þar á meðal Kaliforníu. Til að vinna kosningarnar í nóvember þurfa þeir að vinna fylgi í Suður- og miðríkjunum. Miðað við úrslit í gær geta bæði Obama og Clinton náð því sem þarf, en það er langur vegur eftir.

Kjósendur frá Rómönsku-Ameríku réðu úrslitum í Kaliforníu

Kosningar í Bandaríkjum í nóvember

Kosningarnar í Bandaríkjunum í nóvember geta breytt miklu þar. Þær hafa áhrif um allan heim og mikil áhrif í Evrópu. Þá er kosið um forseta eins og fólk þekkir. Hann skipar ríkisstjórn, sendiherra um allan heim og ýmis embætti önnur.

Þá er einnig kosið um alla neðri deild þingsins (House of Representatives). Það er kosið um þriðjung öldungadeildarþingmanna (Senate). Það er kosið um fjölda ríkisstjóra. Það er kosið til ríkisþinga. Það er kosið um tillögur sem fólk hefur fengið samþykkt til kosninga (resolutions). Þetta eru meiriháttar kosningar. Undanfari þeirra er kosning kjörmanna á landsfundi flokkanna. Þessir kjörmenn gera meira en að útnefna forsetaframbjóðanda.

Það er talað um þetta ár að þessi undanfari greinist í fjóra hluta. Fyrsti hluti þeirra eru forkosningar fyrir sprengidag. Í þeim hluta sigtast út þeir sem lítið fylgi hafa, menn eins og Edwards og Giuliani. Þetta árið eru forkosningar á sprengidag svo stórar að þær verða annar þáttur. Þá getur einn frambjóðandi tekið forskot, eins og hefur gerst hjá repúblikönum.

Þriðji hluti baráttunnar eru þær forkosningar sem eru eftir, þeirra stærstar í Virginia, Ohio og Texas. McCain byrjar undirbúning að sjálfum forsetakosningum fljótlega en demókratar munu fylgjast með Clinton og Obama berjast að lokatakmarkinu. Það mun koma í ljós hvort þetta er gott eða slæmt fyrir hvorn flokk, og veltur mikið á því hvernig þeir halda á spilunum og umræðunni.

Nú fara að koma fram hatursauglýsingar og harðari áróður flokkanna á persónulegum nótum gegn væntanlegum frambjóðanda. Hópar, laustengdir flokkunum, eins og Swiftboats Veterans for Truth voru 2004, munu einskins svífast í að berjast gegn andstæðingum.

Fjórði hlutinn eru svo landsþing demókrata og repúblikana í lok ágúst.

Íslendingar áhugasamir