Kaupmaður á hverju horni - bókarýni

Ég er að renna inn í fyrstu jólabókina þetta árið. Ég tel Mælingu heimsins ekki með því ég las hana á ensku í sumar, sjá þó stutta rýni mína um hana.

Það er Kaupmaður á hverju horni - Þættir úr sögu verzlunar á Ísafirði frá 1944 til 1993 eftir Jón Pál Halldórsson.

Jón Páll gjörþekkir efnið og fjallar um það án of mikils alvörubrags en rannsakar þetta samt í kjölinn. Myndavalið er glæsilegt. Eins og gerist með bækur af þessu tagi er nafnakallið (name-dropping) líkt og kliður í bjargi. Það er samt auðvelt að fletta upp einstökum verslunartegundum eða skoða framlag einstaklinga til þessarar flóru.

Mér kann að hafa yfirsést það, en ég sá ekki minnst á Boggu sem ég keypti nokkrum sinnum soðninguna hjá. Ég laga það á þessu bloggi ef þetta er rangt hjá mér.

Ísafjörður var í lok stríðs smástórbær líkt og Seyðisfjörður og Akureyri. 3.000 manns bjuggu á Eyrinni á svæði sem samsvarar Kvosinni í Reykjavík að stærð. Samgöngur voru vikulegar skipaferðir til Reykjavíkur eða Akureyrar og stöku sinnum lenti flugvél á Pollinum. Ísfirskir reyndu að njóta flestra gæða heimsins og fjöldi sérverslana og þjónustu spratt upp. Fjöldi verslana jókst á tímabilinu, öfugt við það sem maður hefur heyrt haldið fram. Breyttar samgöngur skiptu miklu um verslunarhætti.

• Alger nauðsyn ef þú þekkir sögusviðið, annars góð handbók ef þú þarft að kynnast því. Gott hjá Jóni Páli. 

Ofanritaður er ekki bókmenntafræðingur.

Myndin er af Hafnarstræti á Ísafirði, líklega tekin um 1930, hér af vef Ljósmyndasafns Ísafjarðar.

The Ice Warrior

Útdráttur á Guardian Knowledge vekur löngun mína til að sjá smásöguna sem um ræðir, The Ice Warrior eftir Robin Chambers frá 1976.

Sagan ku fjalla um úrslitaleik á HM í fótbolta, sem þá er látinn gerast í framtíðinni. Liðin sem leika til úrslita eru Ísland og Zaire (sem nú kallast aftur Kongó). Hinir illu Íslendingar læða ísbolta inn í leikinn í stað raunverulegs bolta, sem fer illa með bera fætur Zaír-mannsins Odiwule. Hann lætur lífið þegar fótur hans brotnar á boltanum (!) og hinir illu Íslendingar vinna leikinn. 10 árum síðar er þjálfari hinna illu Íslendinga orðinn forsætisráðherra. Þá kemur draugur Odiwule og gerir honum lífið leitt.

Þegar bókin kom út var fjórða þorskastríðinu nýlokið og Íslendingar voru ekki hátt skrifaðir í Bretaveldi. Douglas Jardine sem er líkt við hinn illa þjálfara Íslendinga var fyrirliði enska krikketliðsins sem gerði illa ferð til Ástralíu 1933 að reyna að sigra frækið lið Ástrala sem skartaði meðal annars Don Bradman. Englendingar slógu hraða bolta sem virtist vera miðað til að skaða mótherjana fremur en að spila.

--- 

Úr Guardian Knowledge:

The Ice Warrior, from The Ice Warrior and Other Stories (published 1976) by Robin Chambers, tells how Zaire's star player is killed in a bizarre freezer-related accident. The all-conquering, efficient Iceland (a case of taking symbolism too literally) meet bare-footed and mercurial Zaire in the World Cup final - and the evil Iceland manager plots the downfall of Zaire's star player, Odiwule, who can, apparently, bend the ball 90 degrees. When Zaire are awarded a free-kick, Iceland's equivalent of Douglas Jardine swaps the ball with a special refrigerated one he had been keeping under the team bench (how he did this without anyone else seeing in unclear).

When the Zairean maestro strikes the ball his foot and leg shatter (it's those modern boots, you know) and he is killed instantly. The chilly northern cheats win the final. Fast forward 10 years and a vengeful ghost of the victim returns to haunt the Iceland manager, who has, rather unusually, become the county's prime minister.

---

Mæling heimsins

Bókarýni: Mæling heimsins eftir Daniel Kehlmann.

Ég las bókina Mælingu heimsins á ensku nú í sumar. Mér líkaði hún svo vel að þegar ég sá að hún var komin í íslenskri þýðingu keypti ég eintak til að gefa föður mínum. Ekki veit ég hvernig kalli líkar bókin sem fjallar um þýskt gáfufólk og sérvitringa (þetta er sama fólkið) með afskaplega þýskum húmor.

Að meginefni er farið yfir sögu þeirra Alexander Humboldt landkönnuðar og stærðfræðingsins Carl Friedrich Gauss.  Það verður ekki hjá því komist að láta nokkur fræg nöfn fljóta með í þannig sögu.

Íslenskir höfundar seljast grimmt í Þýskalandi og nú er rétt að sjá hvort landinn taki jafnvel við góðri þýskri bók.

Höfundur rýninnar er ekki bókmenntafræðingur.