Fræðin leysa ekki allan vanda ein og sér

Það er gott og gilt að fást við fræði. Margir telja að hægt sé að leysa öll vandamál með því að beita fræðilegri nálgun á allt. Nóg sé að ræða alla hluti þar til þeir eru leystir. En heimurinn er ekki kennslustofa í háskóla.

Gott háskólanám er gott vegarnesti, hjálpar þegar fólk er farið að vinna faglega vinnu. Fræðimennskan er hins vegar ekki fagleg vinna nema fyrir þau sem fást við kennslu eða rannsóknir. Það gera ekki allir, meira að segja ekki allir sem vinna í háskólum.

Því miður sé ég hér stóran hóp af fólki sem heldur að umræðan sé upphaf og endir alls. Það eru miklar takmarkanir á þessum hugsanagangi. Honum hefur fylgt hroki í garð framkvæmda, vinnu og sérstaklega iðnaðar, nema þá helst iðnaðar sem er orðinn nógu gamall (ekki verra ef fræðifólkið hefur alist upp við þennan iðnað) en allt sem er nýtt er ógnandi.

Ef þetta fólk gæti tekist á við þessa umræðu, komist að niðurstöðu og tekið ákvörðun væri þetta ekki slæmt, en margt af því er haldið ákvörðunarfælni á háu stigi, stigi sem nefna má ákvörðunarlömun (decision paralysis). Þetta fylgir þeirri stöðu þeirra sem þau hafa valið sér þar sem umræðan er viðfangsefnið og ekki nauðsynlegt að ná niðurstöðu í málinu þegar hægt er að ræða það áfram. Það getur jafnvel verið verra að ná niðurstöðu af einberum ótta við að umræðunni ljúki.

Það er einnig til spegilmynd þessa vandamáls, sem er framkvæmdagleðin sem hraunar yfir alla umræðu. Meðalvegurinn er vandrataður en hefur alltaf þann kost að vera gullinn, og þá á ég ekki við efnislega.