Útlandakjördæmið

Ég ólst upp við að íbúar utan suðvesturhornsins fengju meira vægi í kosningum en aðrir landsbúar. Helsta röksemdin var sögð að þar byggi fólk sem væri fjarri miðstöðvum valdsins og ætti þess vegna að hafa aukinn kosningarétt. Ef ég man rétt eru reglur núna sem takmarka þetta aukna vægi þannig að það verður mest tvöfalt.

Ef það er rétt, þá er kominn sístækkandi hópur fólks sem er afar langt frá miðstöðvum valdsins, sem eru Íslendingar með kosningarétt sem búa tímabundið erlendis. Þau eiga þá væntanlega að fá enn meiri kosningarétt, fjórfaldan eða sexfaldan miðað við Reykvíkinga og Kragabúa, sem eru með helming þess réttar sem Árborgarbúar, Keflvíkingar og Skagamenn hafa, eða um það bil.

Útlandakjördæmið með um 3-4000 kjósendur ætti þá að hafa þrjá til fjóra þingmenn.

101-veikin

Það hefur ekki vantað að fólk sýni miðbæ Reykjavíkur umhyggju. Það er spurning hvort sú umhyggja hafi alltaf skilað fólki betri bæ.

Það er rétt sem sagt er að helmingur af öllum störfum á höfuðborgarsvæðinu er vestan Kringlumýrarbrautar, meðan einn fjórði íbúa svæðisins býr á sama svæði. Lausnin sem hefur verið fundin hingað til, að byggja fleiri íbúðir á svæðinu, hefur ekki breytt þessari stöðu. Spurningin er eins og alltaf, hver er vandinn?

Rætt er um að byggja íbúðir fyrir allt að 20.000 manns á svæðum við höfnina og Hlemm. Á báðum stöðum verður einnig mikil uppbygging á atvinnuhúsnæði, enda er svæðið eftirsótt jafnt fyrir íbúðir sem starfsemi. Þá má óska þess að íbúar þarna vinni á svæðinu en það er eitthvað sem er alls ekki á hendi skipulagsyfirvalda og miðað við reynslu í Evrópu er það ekki raunin.

Þau svæði þar sem á að þétta byggð eru nú þegar þéttust fyrir. Fimmfalt fleiri búa á hverjum hektara í 101 en í dæmigerðu úthverfi. Fólk sem þannig býr hefur séð afskaplega mikið eftir grænum blettum og leiksvæðum sem hafa myndast þar sem lóð hefur verið óbyggð, Mikil ásókn í hefur verið í óbyggðu lóðirnar hvar sem slíkir blettir eru í gamla austurbænum og vesturbænum.

Þéttleikanum fylgir miklu meira álag fyrir íbúa miðað við að búa í úthverfi og spurning er hvort meta megi lífsgæði þannig að þau innifeli tryggingu fyrir leiksvæði fyrir börn, minni umferð en nú er, minni ágang vegna útigangsfólks, minni ágang vegna athafnafólks með miklar hugmyndir um næsta umhverfi þeirra sem þarna búa? Þarf að gæta að lífi þessa fólks sem þarna býr? Ef bætast við tugir þúsunda í vesturbæ Reykjavíkur auk stóraukinnar atvinnustarfsemi við höfnina, þá fer sú umferð sem myndast um tvær götur, Hringbraut og Mýrargötu. Segi hver sem vill og horfi framan í íbúa þar, að það sé í lagi.

Reynslan af borgum þar sem íbúafjöldi stendur í stað sýnir að hófleg og lítil atriði eins og aukin gróðursetning trjáa, fleiri græn svæði og varleg uppbygging hefur aukið lífsgæði og borgargæði. Við sem búum á þessari eyju stöndum núna frammi fyrir þeirri staðreynd að næstu árin mun fjölgun ekki verða teljandi og alls ekki í líkingu við það sem búist var við fyrir fjórum árum. Dæmið hefur hreinlega snúist alveg við og forsendur gerólíkar frá því sem áður var.

Þegar þéttingin þýðir að störfunum fjölgar hraðar en íbúunum er rétt að skoða aðrar lausnir. Reykjavíkurborg er einn stærsti vinnuveitandinn á svæðinu. Er fljótlegra að borgaryfirvöld flytji meira af starfsemi sinni austur fyrir Kringlumýrarbraut  en að byggja hátimbraðar skipulagshugmyndir ofan á þær íbúðir sem nú standa tómar við höfnina?

Skammastín stjórnmálin

Þú skalt skammast þín. Það eru til nokkuð margir sem taka stjórnmál sem ástæðu til að segja fólki að skammast sín. Alltof margir ná ekkert lengra.

Þegar ég lærði í HÍ vann ég lengst af á nóttunni og hafði ekki há laun. Þá fór ég um á reiðhjóli og grænu korti. Þetta var ekki lífstíll á þann hátt að ég hafi valið mér að vera skjálfandi á hjólinu í vetrarveðrum eða bíða langdvölum eftir vagni lengst vestur á Nesi. Ég hafði ekki efni á öðru.

Þá fékk ég nokkuð oft að heyra fólk tala fjálglega um umhverfismál og hvernig bíleign væri svo voðaleg og enginn ætti að fara um á bíl. Síðan keyrði þetta fólk burt og ég hjólaði minn veg. Mér lærðist að það væri til sérstök tegund siðfræði þar sem maður kenndi öðrum og færi svo sjálfur aðra leið.

Þetta fólk þarf öðrum fremur að segja öðru fólki að skammast sín, sama hvað gerist. Skammastín ef þú notar plastpoka (voðalegt), skammastín ef þú notar rafmagn (gildir einu hvernig það er framleitt, viðkomandi hefur heyrt svakalegar sögur frá Danmörku), skammastín ef þú keyrir jeppa þó það sé á Íslandi (sér maður Dana keyra jeppa?), skammastín bara.

Getur verið að þó við næðum að búa til rafmagn á umhverfisvænasta hátt sem til er, hafa bestu vatnsvernd í Evrópu, hreinna loft og öfundsverða stjórn á veiðum, þá myndi þetta fólk finna það hjá sér að segja okkur að skammast okkar? Ég varpa þessu fram sem spurningu, ef við næðum þessum markmiðum, hvað myndi þá gerast?

Takmörk þessa umvöndunar eru augljós. Fólki lærist fljótt að vandinn liggur hjá þeim sem er alltaf að segja öðrum að skammast sín og það er nokkurn veginn ekkert sem hægt er að byggja á þessari afstöðu.

Meistarar í aprílgöbbum

Á þessum degi er rétt að benda á Íslandsmeistara í að láta aðra hlaupa apríl. Þessir meistarar eru svo góðir að fólk hleypur árið um kring, ár eftir ár eftir vitleysunni. Hér eru bestu göbb þeirra:

Krónan er besti kosturinn fyrir Ísland. Láttu þig lifa í þeirri óvissu og við það gengistap sem fylgir krónunni árið um kring, ár eftir ár eftir ár. Þú átt ekki rétt á að búa við sterkari gjaldmiðil, því þú ert Íslendingur.

Hagsmunaaðilar að hverju máli á Íslandi eru aldrei þjóðin, heldur alltaf lítill hópur sem fær að sitja að starfsemi á hverju sviði fyrir sig og njóta ein afrakstursins.

Auðlindaskattar eru þjófnaður, eða í besta falli til þess fallnir að gera rekstur erfiðan. Það eru alltaf til ástæður fyrir að greiða ekki fyrir afnot af auðlindum landsins og hafsins.

Þjóðin getur ekki átt eign. Hópur eins og fjölskylda, eða fimmtíu fjölskyldur geta átt eign, en ekki fimmtíuþúsund fjölskyldur þó skrá yfir alla í hópnum sé færð frá degi til dags og aðgengileg á vef á margvíslegan máta.

---

Svo er rétt að rifja upp gömul aprílgöbb sem gengu ár eftir ár, árið um kring en eru núna orðin svolítið trosnuð. Þó má hugsa sér að nota þau síðar, eftir svona tuttugu ár þegar allir eru búnir að gleyma.

Innherjaupplýsingar eru ekki til á Íslandi af því að allir vita allt sem gerist í viðskiptum.

Spilling er engin á Íslandi. Þetta var svo augljóst að það þurfti ekki að færa nein rök að þessu alla tuttugustu öldina. Í versta falli var sagt að öll spillingin væri uppi á borðinu.

Hér er allt eins og best verður á kosið, nema að það vantar reyndar örlítið meira frjálsræði í viðskiptum. Þetta aprílgabb var ansi heitt á þessari öld allt fram til 2008.